Basic HTML Version
θούν οι εις βάρος σας κατηγορίες πρέπει
να αποδείξετε ότι οι βλάβες που προξε-
νήσατε στον επιτιθέμενο ήταν απολύτως
αναγκαίες για να υπερασπιστείτε τον
εαυτό σας
, ότι, δηλαδή, χωρίς αυτές θα είχε
κινδυνεύσει σοβαρά η δική σας σωματική
ακεραιότητα. Επιπλέον, θα πρέπει να απο-
δείξετε ότι προκαλώντας αυτές τις βλάβες
δεν υπερβήκατε το «αναγκαίο μέτρο» άμυ-
νας, ότι, δηλαδή, δεν προκαλέσατε δυσανά-
λογα μεγάλη βλάβη στον επιτιθέμενο, μεγα-
λύτερη απ’ αυτή που θα σας προκαλούσε
αυτός, αν δεν είχατε αποκρούσει την επίθε-
ση. Αν υπερβήκατε το αναγκαίο μέτρο, θα
κατηγορηθείτε μόνο για το μέρος εκείνο της
απόκρουσης που συνιστά την υπέρβαση, δη-
λαδή, για τις επιπλέον ενέργειές σας εις βά-
ρος του επιτιθέμενου στις οποίες δεν ήταν
απαραίτητο να προβείτε, αφού η επίθεση εί-
χε αποκρουστεί και ο επιτιθέμενος είχε
εξουδετερωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να του
ήταν αδύνατο να ξεκινήσει νέα επίθεση.
Αν,
για παράδειγμα, τον τραυματίσατε με
χτυπήματα περισσότερα απ’ όσα αρκού-
σαν για να εξουδετερωθεί η επίθεση, θα
κατηγορηθείτε για την υπέρβαση και μό-
νο. Ωστόσο, ακόμη και αν αποδειχθεί
υπέρβαση, μπορεί να αθωωθείτε, αν από
τα πραγματικά περιστατικά προκύψει ότι
αυτή έγινε εξαιτίας του φόβου ή της τα-
ραχής που σας προκάλεσε η επίθεση.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΟΡΙΑ
Ας συνοψίσουμε: Ο Νόμος αναγνωρίζει
το δικαίωμα του προσβαλλόμενου να αμυν-
θεί, αλλά ταυτόχρονα καθορίζει κάποια
όρια, η υπέρβαση των οποίων σας αφαιρεί
το δικαίωμα να επικαλεστείτε την ευεργετι-
κή περί άμυνας διάταξη του Νόμου. Για να
το πούμε διαφορετικά, σας επιβάλλει μία
σειρά από «υποχρεώσεις», η τήρηση των
οποίων θα σας δώσει πολλές πιθανότητες
να αθωωθείτε, αν, τελικά, βρεθείτε στο
εδώλιο κατηγορούμενος. Η κυριότερη από
αυτές είναι ότι σας αναγκάζει, την ώρα που
δέχεστε την επίθεση, να εκτιμήσετε τη σο-
βαρότητα του κινδύνου και την ενδεχόμενη
βλάβη σας από την επίθεση, ώστε να την
αποκρούσετε με ενέργειες που δεν ξεπερ-
νούν το νόμιμο όριο. Στο ένθετο παραθέ-
τουμε χαρακτηριστικές περιπτώσεις άμυνας
που έφθασαν στα δικαστήρια, από τις οποίες
μπορείτε να πάρετε μία καλή ιδέα για το πώς
εφαρμόζονται στην πράξη και σε πραγματικά
περιστατικά, όλα τα παραπάνω.
Θα αναρωτιέστε πόσο εύκολο είναι να
εκτιμήσετε αντικειμενικά και σωστά το βαθ-
μό του κινδύνου τη στιγμή μίας βίαιης επίθε-
σης που απειλεί τη ζωή σας και να δράσετε
εντός των νόμιμων ορίων, ειδικά αν δεν εί-
στε εκπαιδευμένοι να αντιμετωπίζετε τέτοια
περιστατικά.
Σίγουρα δεν είναι καθόλου εύκολο. Γι’ αυτό
το λόγο, άλλωστε, ο Νόμος σάς καλύπτει και
στην περίπτωση υπέρβασης εξαιτίας του φό-
βου και της ταραχής σας. Πάντως, το ένστικτο
της αυτοσυντήρησης θα σας «πει» πόσο κινδυ-
νεύετε. Προσέξτε το εξής λεπτό σημείο: Το
δικαστήριο δεν θα εξετάσει τι εσείς, υποκειμε-
νικά, θεωρήσατε αναγκαίο για την απόκρου-
ση, αλλά τι ήταν πραγματικά, αντικειμενικά
αναγκαίο να γίνει. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν
παρασυρθείτε από την έμφυτη σε όλους τους
ανθρώπους παρόρμηση για «επιτόπια» εκδίκη-
ση, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απαλλαγείτε
από τις εις βάρος σας κατηγορίες.
•
ΑΣΦΑΛΕΙΑ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
18
του Νόμου
Περίπτωση 1η:
Δεχόμενος βιαιότατη επίθεση με μαχαίρι από άτο-
μα με τα οποία είχε διαφορές, ο Γ.Γ. κάλεσε σε βοήθεια. Ο αδερ-
φός του, Α.Γ., που έτρεξε να τον συνδράμει, απείλησε τους επιτιθέ-
μενους με μαχαίρι κουζίνας και επειδή με αυτή την απειλή δεν κα-
τάφερε να σταματήσει την επίθεση, τραυμάτισε θανάσιμα τον κυ-
ρίως επιτιθέμενο, σώζοντας τον αδερφό του από βέβαιο θάνατο.
Το δικαστήριο αθώωσε το δράστη της ανθρωποκτονίας, διότι,
όπως αποδείχθηκε, «κατά τη στιγμή της προσβολής του θύματος
από τον κατηγορούμενο, η επίθεση κατά του αδερφού τού κατηγο-
ρούμενου συνεχιζόταν και δεν μπορούσε να αποτραπεί η να παρα-
μερισθεί με άλλα μέσα». Συνεπώς, ο δράστης «ενήργησε εντός των
ορίων της νόμιμης άμυνας για να υπερασπιστεί τον αδερφό του,
που εκείνη τη στιγμή δεχόταν άδικη επίθεση που απειλούσε σοβα-
ρότατα τη ζωή του».
Περίπτωση 2η:
Επειτα από φραστικό επεισόδιο μεταξύ τους σε
κέντρο διασκέδασης, ο Γ.Κ. εισέβαλε στο σπίτι του αδελφού του,
Σ.Κ., και του επιτέθηκε με μαχαίρι. Ο Γ.Κ. άρπαξε ενστικτωδώς ένα
μαχαίρι που βρέθηκε κοντά του και το πρότεινε για να προφυλάξει
τη ζωή του, τραυματίζοντας θανάσιμα στην καρδιά τον επιτιθέμενο.
Το δικαστήριο αποφάσισε κατά πλειοψηφία ότι «η προσβολή αυτή
ήταν αναγκαία ενόψει της επικινδυνότητας της επιθέσεως, του εί-
δους της επαπειλούμενης βλάβης (θανάτωση του κατηγορουμέ-
νου), του τρόπου και της έντασης της επίθεσης». Επίσης, ότι «σε
κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε τυχόν υπέρβαση των ορίων της άμυ-
νας εκ μέρους του κατηγορουμένου οφειλόταν στο φόβο και την
ταραχή που υπέστη, αντιμετωπίζοντας το μαχαίρι του θύματος».
Περίπτωση 3η:
Νεαρή γυναίκα τοξικομανής τραυμάτισε θανάσιμα
αλλοδαπό, ο οποίος προφασιζόμενος ότι ήθελε να αγοράσει το κι-
νητό της, την οδήγησε στο σπίτι του και με την απειλή μαχαιριού
την ακινητοποίησε, με σκοπό να τη βιάσει. Η γυναίκα κατάφερε να
του πάρει το μαχαίρι και να πλήξει μ’ αυτό δύο φορές σε καίρια
σημεία τον αλλοδαπό. Με βάση τα πραγματικά περιστατικά, το δι-
καστήριο έκρινε ότι η νεαρή γυναίκα ήταν σε νόμιμη άμυνα, ότι,
δηλαδή, δεν υπερέβη τα όρια της νόμιμης απόκρουσης της επίθε-
σης: Ο αλλοδαπός την απειλούσε με μαχαίρι και ο τρόπος με τον
οποίο αντέδρασε, ήταν ο μόνος που θα της επέτρεπε να ξεφύγει
από τον κίνδυνο.
Περίπτωση 4η:
Ιδιοκτήτης φούρνου τραυμάτισε σοβαρά έναν αλ-
λοδαπό με κυνηγετική καραμπίνα, όταν τον είδε να βγαίνει νύχτα
από τον κλειστό φούρνο του, δρασκελίζοντας ένα σπασμένο παρά-
θυρο. Το δικαστήριο καταδίκασε το δράστη για ανθρωποκτονία με
δόλο, κρίνοντας ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν συνέτρεχαν
λόγοι άμυνας. Δεν υπήρχε άδικη και εν εξελίξει επίθεση εναντίον
του, αφού η κλοπή είχε ήδη συντελεσθεί και, έπειτα από αυτή, ο
αλλοδαπός δεν στράφηκε εναντίον του δράστη, κάτι που θα δικαιο-
λογούσε, ενδεχομένως, την αντιμετώπισή του με τη χρήση όπλου.
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ Η ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΚΒΑΣΗ ΤΟΥΣ
Το δικαστήριο δεν θα εξετάσει τι εσείς, υποκειμενικά,
θεωρήσατε αναγκαίο για την απόκρουση, αλλά τι
ήταν πραγματικά, αντικειμενικά αναγκαίο να γίνει.
“