93
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
στροφής από το κράτος του επενδυτικού
ΦΠΑ, όπου υπάρχουν σήμερα εκκρεμότητες
μέχρι και από το 2009. Εάν οι τράπεζες ανα-
λάβουν πιο κεντρικό ρόλο, θα μπορούσε να
υπάρχει άμεση επιστροφή του επενδυτικού
ΦΠΑ από την τράπεζα, η οποία στη συνέχεια
να το λαμβάνει με συγκεκριμένο και θεσμοθε-
τημένο τρόπο και σε συγκεκριμένο χρόνο από
το κράτος.
Προτάσεις του ΞΕΕ για την αναθεώρηση
του Αναπτυξιακού Νόμου
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο πρόεδρος
του ΞΕΕ, Γιώργος Τσακίρης, συζήτησε διεξο-
δικά με τον υπουργό Ανάπτυξης και Υποδο-
μών, Κωστή Χατζηδάκη, τις θέσεις του Επιμε-
λητηρίου για τον Αναπτυξιακό.
Ένα από τα σημαντικά θέματα που έθιξε ο
πρόεδρος του ΞΕΕ αφορούσε στο διαφορετι-
κό και εντελώς περιοριστικό τρόπο που αντι-
μετώπισε ο ισχύων Αναπτυξιακός
(
Ν.3908/2011), τον εκσυγχρονισμό τοποθετώ-
ντας τον στην ίδια βάση με την ίδρυση νέων
κλινών υπό την ίδια ακριβώς προϋπόθεση και
για τις δύο κατηγορίες επενδύσεων, δηλαδή
την ένταξη των ξενοδοχειακών μονάδων στις
υψηλές κατηγορίες, τουλάχιστον 3* και άνω.
Υπογραμμίζεται ότι η ανατροπή στη μέχρι σή-
μερα ακολουθούμενη επενδυτική πολιτική
στον τουρισμό είναι προς κατευθύνσεις που
έρχονται σε αντίθεση με τις πάγιες θέσεις
του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος
(
ΞΕΕ) και των άλλων φορέων του κλάδου, οι
οποίες πηγάζουν από σειρά μελετών που
έχουν εκπονηθεί τα τελευταία χρόνια σχετικά
με τους αναπτυξιακούς προσανατολισμούς
και τις ανάγκες του τουριστικού τομέα. Οι
προγενέστεροι του Ν.3908/2011 Αναπτυξιακοί
Νόμοι, 2601/1998 και 3299/2004, αλλά ακόμη
και οι παλαιότεροι, θέσπισαν ως κεντρικό
αναπτυξιακό κορμό τον εκσυγχρονισμό και
την αναβάθμιση του συνόλου του υφιστάμενου
ξενοδοχειακού δυναμικού.
Ο εκσυγχρονισμός όλων των ξενοδοχεια-
κών μονάδων εξακολουθεί να αποτελεί κύ-
ριο πυλώνα της αναπτυξιακής πολιτικής:
•
Τα υφιστάμενα ξενοδοχεία έχουν κατα-
λάβει τις κεντρικότερες θέσεις κοντά στα πιο
ελκυστικά αξιοθέατα της χώρας, με αποτέλε-
σμα να επηρεάζεται συνολικά η εικόνα του
προορισμού από την κατάσταση της ξενοδο-
χειακής υποδομής
•
Οι εγκαταστάσεις και ο ξενοδοχειακός
εξοπλισμός φθείρονται γρήγορα και απαιτεί-
ται ολοκληρωμένος εκσυγχρονισμός του ξε-
νοδοχείου κάθε πενταετία, ο οποίος όμως
απορροφά σημαντικά κεφάλαια, τα οποία δεν
είναι σε θέση οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις,
που είναι στο σύνολό τους μικρού και μεσαίου
μεγέθους, να τα καλύψουν εξ ολοκλήρου με
ίδια κεφάλαια ή με τραπεζικό δανεισμό. Ση-
μειωτέον ότι το 80% των ξενοδοχειακών μονά-
δων διαθέτει κάτω από 50 δωμάτια, ενώ μόλις
το 7,5% των μονάδων διαθέτει πάνω από 100
δωμάτια. Προτείνεται η μείωση του χρόνου
που μεσολαβεί από μία ανακαίνιση εκσυγχρο-
νισμού έως την επόμενη από 6 σε 5 χρόνια.
Καθίσταται επομένως, μέσω του Αναπτυ-
ξιακού, εξαιρετικά δυσχερής η πρόσβαση
των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων σε προ-
γράμματα εκσυγχρονισμού, διότι στην ουσία
καταργείται η επιδότηση της ανακαίνισης ξε-
νοδοχείων και προωθείται η ενίσχυση μόνο
όσων επενδύσεων αφορούν σε αναβάθμιση
της τάξης στην οποία ανήκει η μονάδα, τουλά-
χιστον 3 αστέρων και άνω. Μένει δηλαδή
εκτός εκσυγχρονισμού πάνω από το 60% του
συνόλου των ξενοδοχειακών μονάδων της χώ-
ρας. Γιατί, για να καταστεί εφικτή η αναβάθ-
μιση μίας μονάδας χαμηλής κατηγορίας κατά
1
ή 2 τάξεις, θα πρέπει να κατεδαφιστεί ολο-
σχερώς ή, στην καλύτερη περίπτωση να δια-
τηρηθεί μόνο ο σκελετός των υφιστάμενων
κτηρίων. Πέρα από την υπερβολική σπατάλη
πόρων που συνεπάγεται η επανακατασκευή
της πλειονότητας των ελληνικών ξενοδοχεί-
ων, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το ότι
υπάρχει μεγάλος αριθμός τουριστών που εί-
ναι διατεθειμένος να διαμείνει σε μονάδες
χαμηλών κατηγοριών, προκειμένου να περιο-
ρίσει το κόστος των διακοπών του, ζητώντας
όμως ποιοτικές υπηρεσίες.
Ποσοστιαία κατανομή ξενοδοχειακών
μονάδων κατά κατηγορία αστέρων
Τα περισσότερα ξενοδοχεία 1*, 2* και 3*
είναι μικρής δυναμικότητας. Εάν επιχειρή-
σουν να προαχθούν σε ανώτερη κατηγορία,
είναι υποχρεωμένα, σύμφωνα με τις τεχνικές
προδιαγραφές, να αυξήσουν τα τετραγωνικά
των δωματίων και να πολλαπλασιάσουν την
έκταση των κοινόχρηστων χώρων, κάτιπου
στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό δεν εί-
ναι εφικτό λόγω αρχικής κατασκευής και οι-
κοδομικής αδείας, αλλά και λόγω μεγάλου
περιορισμού στον αριθμό των δωματίων. Πα-
ράλληλα, θα πρέπει αυτές οι μονάδες να
απευθυνθούν σε ένα πολύ πιο απαιτητικό τμή-
μα της τουριστικής αγοράς, προκειμένου να
προσελκύσουν πελάτες υψηλότερων εισοδη-
ματικών τάξεων.
Όμως, ούτε η θέση των περισσότερων από
αυτά ούτε η επαγγελματική εμπειρία όσων τα
διαχειρίζονται εγγυώνται ότι είναι δυνατή η
διείσδυση στην αγορά των μικρών πολυτελών
ξενοδοχείων. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι μι-
κρές μονάδες που θα επιχειρήσουν να εντα-
χθούν στη συγκεκριμένη διάταξη του νόμου,
δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτό
το επίπεδο λειτουργίας και θα καταστούν μα-
κροπρόθεσμα μη βιώσιμες.
Ο νέος Αναπτυξιακός επιτρέπει άνευ πε-
ριορισμών την ίδρυση νέων κλινών τουλάχι-
στον 3* σε όλη τη χώρα. Είναι γνωστό ότι η
λειτουργία της τουριστικής αγοράς οδηγεί
στην υπερσυγκέντρωση ξενοδοχειακού δυνα-
μικού σε λίγες περιοχές της χώρας με μεγά-
λη τουριστική ζήτηση. Εξάλλου, με τον προ-
γενέστερο Αναπτυξιακό 3299/2004, με τον
οποίο επιτρεπόταν η ίδρυση ξενοδοχειακών
μονάδων μόνο 5* σε όλη τη χώρα, διαπιστώ-
θηκε ότι το συντριπτικό ποσοστό των νέων
κλινών που επιδοτήθηκαν εγκαταστάθηκε
στους υπερανεπτυγμένους τουριστικούς
προορισμούς, κατά κύριο λόγο στη Ρόδο και
στην Κρήτη, όπου συγκεντρωνόταν περίπου
το 50% του συνόλου των πεντάστερων κλινών
της χώρας. Είναι αναγκαίο να επανέλθει η
ΚΥΑ που εκδιδόταν κάθε 2 χρόνια και προσ-
διόριζε περιοχές υψηλής ξενοδοχειακής πυ-
κνότητας με επιστημονικά κριτήρια, αναστέλ-
λοντας ή περιορίζοντας τα ποσοστά ενίσχυ-
σης επενδύσεων για ίδρυση νέων ξενοδοχει-
ακών μονάδων στις περιοχές με υπερσυγκέ-
ντρωση κλινών. Ο νέος Αναπτυξιακός ανα-
τρέπει επίσης τον τρίτο βασικό πυλώνα της
μέχρι σήμερα ασκούμενης τουριστικής πολι-
τικής, αφού δεν λαμβάνει κανενός είδους
πρόνοια για την προώθηση των ειδικών μορ-
φών τουρισμού.
•
