Page 53 - AKP3

Σε αυτές τις σελίδες ασχοληθήκαμε απο-κλειστικά με το πώς μπορεί ένας πολίτης να διεκδικήσει αποζημίωση για την υλική ή ηθική ζημιά που υπέστη από βανδαλισμούς αγνώστων, έπειτα από ήσυχες, ειρηνικές διαδηλώσεις πολιτών. Από το συνδυασμό των διατάξεων που παραθέτουμε στο σχε-τικό ένθετο συνάγεται ότι η παραβίασή τους από κρατικά όργανα με πράξεις ή πα-ραλείψεις τους κατά την ενάσκηση της δη-μόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, μπορεί να στοιχειοθετήσει υποχρέωση του Δημοσίου προς αποζημίωση των παθόντων (αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και στην πράξη, από τη δικαστική έκβαση ορισμέ-νων από τα πραγματικά περιστατικά που αναφέραμε παραπάνω). Στην περίπτωση των καταστροφών περιουσιών από βανδα-λισμούς κουκουλοφόρων, το όργανο αυτό είναι η ελληνική Αστυνομία, η οποία έχει ως αποστολή τη διασφάλιση της κοινωνι-κής ειρήνης και ευταξίας και την παροχή έννομης προστασίας στους πολίτες, βασική συνιστώσα της οποίας είναι και η προστα-

σία των συνταγματικά κατοχυρωμένων δι-καιωμάτων τους.

Τα παραπάνω, όμως, δεν μπορεί να ση-μαίνουν ότι οι διαδηλωτές είναι ελεύθεροι να τραυματίζουν, να καταστρέφουν και να καίνε ξένες περιουσίες και το κράτος να πληρώνει το λογαριασμό. Εργο της Πολι-τείας δεν είναι να «πληρώνει τα σπασμένα» αλλά να αποτρέπει εξαρχής τους βανδαλι-σμούς. Οπως σε πολλά άλλα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια του πο-λίτη και την προστασία της περιουσίας του,

οφείλει και σ’ αυτό να βρει λύση, αναλύο-ντάς το σε όλες τις παραμέτρους του χωρίς φόβο και πάθος. Διότι, πέρα από τις ζημιές οικονομικής φύσης, οι συμπλοκές της Αστυνομίας με ομάδες κουκουλοφόρων, οι τραυματισμοί πολιτών, οι βανδαλισμοί πε-ριουσιών και όλα τα άλλα θλιβερά «παρελ-κόμενα» των διαδηλώσεων και πορειών διαμαρτυρίας, ζημιώνουν πρωτίστως τη δη-μοκρατία, την κοινωνία και εν τέλει τις ίδιες τις ανθρώπινες αξίες. •

ι κυριότερες διατάξεις στις οποίες στηρίζονται οι αποφάσεις των αρμόδιων διοικητικών δικαστηρίων, επί αγωγών απο-ζημιώσεων από το Δημόσιο, για ενέργειες ή παραλείψεις της Αστυνομίας σε διαδηλώσεις ή άλλες συναφείς εκδηλώσεις, συνή-θως εστιάζονται:

• στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα, όπως έχει διατυπωθεί με το π.δ. 456/1984, το οποίο ορίζει ότι «για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του Δημο-σίου κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το Δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση».

• στα άρθρα 914, 298 και 932 ΑΚ. Το πρώτο αναφέρεται στην υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης επί παράνομης ζημίας, το δεύτερο ορίζει ότι «Η αποζημίωση περιλαμβάνει τη μείωση της υπάρχουσας περιουσίας του δανειστή, καθώς και το διαφυγόν κέρδος» και το τρίτο ότι «σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτη-τα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά τη κρίση του χρηματική ικανο-ποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που έπαθε προσβολή της υγείας, τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του…»

• στο άρθρο 11 του Συντάγματος που αναφέρεται στο δικαίωμα και τις προϋποθέσεις του «συνέρχεσθαι» και στα άρθρα 5 παρ. 2,5 και 7 παρ. 2 που αναφέρονται αντίστοιχα στην προστασία της ζωής, υγείας και ανθρώπινης αξιοπρέπειας. • στο άρθρο 4 παρ. 1 και 3 του ν. 1481/1984 «Οργανισμός Υπουργείου Δημόσιας Τάξης», που ορίζει για τον Κλάδο Αστυνο-μίας Τάξης ότι έχει ως ειδικότερη αποστολή «να εξασφαλίσει τη δημόσια ειρήνη και ευταξία και την απρόσκοπτη κοινωνική δια-βίωση των πολιτών» και την «προστασία των ατομικών ελευθε-ριών του πολίτη». Παρεμφερή άρθρα βρίσκουμε στο Ν. 2800/2000 περί «Αναδιάρθρωσης Υπηρεσιών Υπουργείου Δη-

μόσιας Τάξης, σύσταση Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας». Στο άρθρο 1: «Τo Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, μέσα στα πλαίσια του Συντάγματος και των νόμων, έχει ως αποστολή : α. Την κατοχύ-ρωση και διατήρηση της δημόσιας τάξης. β. Την προστασία της δημόσιας και κρατικής ασφάλειας». Στο άρθρο 8: «1. Η Ελληνι-κή Αστυνομία είναι Σώμα Ασφάλειας ..., και έχει ως αποστολή: α. Την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης και ευταξίας και της απρόσκοπτης κοινωνικής διαβίωσης των πολιτών, που περιλαμ-βάνει την άσκηση της αστυνομίας γενικής αστυνόμευσης και τρο-χαίας. β. Την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος και την προστασία του Κράτους και του δημοκρατικού πολιτεύματος, στο πλαίσιο της συνταγματικής τάξης,... 3. Η άσκηση της αστυνομίας γενικής αστυνόμευσης περιλαμβάνει ιδίως: α. Τη διασφάλιση της κοινωνικής ειρήνης και ευταξίας και την παροχή έννομης προ-στασίας στους πολίτες... β. Την τήρηση της τάξης στους δημόσι-ους χώρους και στις δημόσιες συγκεντρώσεις και συναθροίσεις και την προστασία των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων των πολιτών κατά τις εκδηλώσεις αυτές... 5. Η άσκηση της αστυ-νομίας δημόσιας ασφάλειας περιλαμβάνει ιδίως: α. Τη δίωξη των εγκλημάτων κατά της ζωής, της προσωπικής ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και των περιουσιακών δικαιωμάτων...»

• στο άρθρο 93 ΠΔ 141/1991 «Αρμοδιότητες οργάνων και υπηρε-σιακές ενέργειες του προσωπικού ΥΔΤ και οργάνωση Υπηρε-σιών»: «1. Η προληπτική ενέργεια αποτελεί το πρώτιστο καθή-κον της Αστυνομίας. Αποσκοπεί στην πρόληψη των αξιόποινων πράξεων και δυστυχημάτων και την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης, ευταξίας και απρόσκοπτης κοινωνικής διαβίωσης των πολιτών. 2.Η κατασταλτική ενέργεια εκδηλώνεται σε περιπτώ-σεις τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης αξιόποινων πράξεων, ...και αποσκοπεί στη ματαίωση των αξιοποίνων πράξεων ή τον περιο-ρισμό των δυσμενών συνεπειών τους».