Food Service τ. 146

56 Το φαγητό είναι πολιτισμός Το φαγητό αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία του πολιτισμού. Συ- νταγές μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, δίνουν ιδιαίτερο χρώμα σε τοπικά ήθη, έθιμα και γιορτές (όπως, παραδείγματος χάρη, η μαγειρίτσα που συνοδεύει πά- ντα το ελληνικό Πάσχα). Με λίγα λόγια αποτελούν ένα κομμάτι της εθνικής μας μνήμης και ιστορίας. Και η κάθε γενιά περνάει τις συνταγές αυτές στην επόμε- νη, μαζί με τις ιστορίες που τις συνοδεύ- ουν. Το φαγητό μάς δένει με έναν τόπο, μας τον θυμίζει. Το κάθε μέρος έχει τη δική του γεύση. Γι’ αυτό και οι μετανά- στες, μέσω των εθνικών συνταγών τους και των τοπικών προϊόντων της πατρίδας τους, παίρνουν μαζί τους ένα κομμάτι αυτής και το κουβαλούν σε κάθε μέρος όπου κατοικούν. Η κουζίνα κάθε χώρας είναι ένας καθρέ- φτης που αντικατοπτρίζει τη μοναδική της ιστορία, τον τρόπο ζωής, τις αξίες και τις πεποιθήσεις της. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Κίνα. Η τοπική φιλοσοφία εκεί δίνει εξαιρετικά μεγάλη σημασία στην ύπαρξη αρμονίας και ισορροπίας γενικά στη ζωή, γι’ αυτό και πολλά παραδοσιακά φαγητά της συνδυάζουν το αλμυρό με το γλυκό. Οι γεύσεις όμως δεν μας μιλάνε μόνο για ιστορία και φιλοσοφία. Μας μι- λούν για το έδαφος και για το κλίμα μιας περιοχής, αφού σε κάθε χώρα παράγονται διαφορετικά τοπικά προϊόντα. Έτσι, για να αντιληφθεί κάποιος γιατί η Κρήτη ή η Καλαμάτα παράγουν ποιοτικό λάδι, θα πρέπει να ενημερωθεί για το έδαφος και το κλίμα των περιοχών αυτών. Μέσα από τις γεύσεις μπορούμε να προσεγγίσουμε διαφορετικά έναν τόπο. Μαθαίνοντας, λόγου χάρη, για τη φέτα, το διάσημο ελληνικό τυρί, ο επισκέπτης ακούει με έκπληξη πως ο Όμηρος την αναφέρει στην «Οδύσσεια» σαν πρώτο παραγωγό τυριού τον Πολύφημο. Να ένας όμορφος τρόπος να προσεγγίσει κά- ποιος τους ομηρικούς ήρωες: να ακούει γι’ αυτούς ενώ δοκιμάζει την ελληνική φέτα. Τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς ο κό- σμος ταξιδεύει πιο εύκολα, είναι πολύ πιο εφικτό για τον καθένα να δοκιμάζει την τοπική κουζίνα άλλων τόπων. Με αυτόν τον τρόπο, ενημερώνεται όχι μόνο για τα τοπικά τους προϊόντα και για τις γεύσεις που προτιμά, αλλά παίρνει και μια δυνατή γεύση από τον πολιτισμό και τη φιλοσοφία τους. Η γεύση έχει τη δύναμη Το φαγητό είναι το εισιτήριο προς έναν πολιτισμό και, σαν τέτοιο, πρέπει να του δείχνουμε τον σεβασμό που του αξίζει. Η γαστρονομική κληρονομιά περι- λαμβάνει προϊόντα, παραδόσεις αλλά και συνταγές, σκεύη μαγειρικής και γενικά την εμπειρία χιλιάδων ετών καθημερινού μαγειρέματος σε έναν τόπο. Περιλαμβά- νει επίσης τις προσθήκες που έγιναν από άλλους λαούς που για διάφορους λό- γους κατοίκησαν στον ίδιο τόπο με τους ντόπιους. Οι γεύσεις μιλούν για μακραί- ωνους πολιτισμούς, για το πώς επέζησαν μέσα στο διάβα των αιώνων, για το πώς συγχωνεύτηκαν με άλλους πολιτισμούς αλλά και για το πώς έγιναν η αιτία να δημιουργηθούν ολόκληρες τοπικές κοι- νότητες (όπως, π.χ., οι κοινότητες των οινοπαραγωγών, των βοσκών, των αγρο- τών κ.λπ .). Όλα τα παραπάνω αποτελούν κομμάτι της άυλης πολιτιστικής κληρο- νομιάς ενός τόπου, η οποία μεταδίδεται από γενιά σε γενιά και δίνει ταυτότητα αλλά και συνέχεια μέσα στον χρόνο. Το φαγητό και το ποτό είναι τα μαγικά κλει- διά που ανοίγουν την πόρτα όλων των παραπάνω επιμέρους στοιχείων, ώστε να έρθουν οι άνθρωποι σε επαφή και να εξερευνήσουν έναν πολιτισμό. Οι γεύσεις είναι ο πιο γοητευτικός τρό- πος να φτάσει κάποιος στην καρδιά ενός προορισμού. Είναι ο πιο δυνατός τρόπος να συνομιλήσει με τους άλλους, να δημι- ουργήσει εικόνες, αλλά και να γίνει απο- δέκτης νέων γνώσεων για τους τόπους. Δοκιμάζοντας τις γεύσεις μιας περιοχής, γινόμαστε έστω και προσωρινά κομμά- τι των ντόπιων και μοιραζόμαστε μαζί τους θρύλους, παραδόσεις και ιστορίες. Με λίγα λόγια, μοιραζόμαστε μαζί τους πολιτισμό! < “Δοκιμάζοντας τις γεύσεις μιας περιοχής, γινόμαστε έστω και προσωρινά κομμάτι των ντόπιων” OPINIONS